Albrecht von Tettau - 320 lat obrazu z Morąga

Lubię wracać do Morąga. Nie dla dwóch armat z 1864 r. stojących przed ratuszem ale dla Muzeum im. J.  G. Herdera. A konkretnie dla stałej wystawy - mistrzowie portretu czyli malarstwo holenderskie XVII wieku. Przepiękna ekspozycja pokazująca galerię rodową, ukazującą związki genealogiczne, polityczne, kulturalne i religijne pomiędzy trzema skoligaconymi rodami van Brederode, van Oranje i zu Dohna.

Muzeum mieści się w dawnym pałacu zu Dohnów.
Zdjęcie ze strony morag.muzeum.olsztyn.pl

Mija w tym roku 320 lat od czasu namalowania przez Godfrey'a Knellera portretu Alberta von Tettau. Jednego z zaledwie trzech istniejących w Polsce obrazów tego malarza.

Obraz Albrechta von Tettau. 1696
Zdjęcie ze strony leksykonkultury.ceik.eu

Albrecht (Albert) von Tettau urodził się w Hessen-Kassel w 1660 r., w pruskiej rodzinie szlacheckiej wywodzącej sie z Moraw i Czech[1]. Był synem Johana Dietricha, posiadacza dóbr ziemskich w powiecie węgorzewskim i pozostającym w służbie księstwa Hessen-Kassel.  Albert po śmierci ojca w 1687 r. odziedziczył stanowisko generała-majora. Zginął w bitwie nad rzeką Speyerbach 15 listopada 1703 r.[2]

Szkic bitwy nad Speyerbach. 
Ze strony spanishsuccession.nl

Prezentowany obraz został namalowany w Londynie w 1696 r., w czasie gdy Albert von Tettau przebywał w Londynie na misji  wojskowej. Jego autorem jest sir Godfrey Kneller (1646-1723), angielski malarz niemieckiego pochodzenia, wykształcony w Holandii, założyciel i dyrektor Angielskiej Akademii Sztuki.

Sir Godfrey Kneller - Autoportret. 
Zdjęcie ze strony en.wikipedia.org

Obraz olejny na płótnie ma wymiary 75x62 cm,  przedstawia Alberta do pasa w pozycji en trios quarts, w zbroi o odcieniu niebiesko-stalowym. Na odwrocie obrazu znajduje się napis: Albert von Tettau Ihr Durchl: Herren Lands Graff von Hessen Cassel, General Major und Dessen Eivoije am gross Britanischen Hof. gemählt 1696 in Londen durch Gottfried Kneller.

Napis na odwrocie obrazu.
Zdjęcie ze strony leksykonkultury.ceik.eu

Obraz przetrwał dzięki Zuzannie Magdalenie van Hoff córce marszałka dworu książęcego Hessen-Kassel. Zachowała ona portret niedoszłego męża na pamiątkę. Później zapisała portret w spadku swojej wnuczce Luizie Amalii Karolinie, żonie hrabiego Fryderyka Dohny z Ponar. Obraz przetrwał w pałacu w Ponarach do 1945 r.

Pałac w Ponarach. 
Zdjęcie ze strony leksykonkultury.ceik.eu 

Po II wojnie światowej został włączony do kolekcji  portretów znajdujących się w dzisiejszym Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie i eksponowany jest w jego mrągowskim oddziale w Muzeum im. J.G. Herdera.

Wnętrza Muzeum im. J.G. Herdera. 
Wystawa stała - Mistrzowie portretu 

Warto dodać, że w wojsku polskim służył Melchior Tettau z Wicken (ok. 1613 r.) i pułkownik Jan Zygmunt Tettau poległy w 1666 r. w walkach z Tatarami.

---

[1] Tytuł szlachecki zatwierdzony został przez króla polskiego.

[2] 15 listopada 1703 r. - bitwa w trakcie hiszpańskiej wojny sukcesyjnej, w której armia francuska pokonała posiłkową armię cesarską (hesko-palatynacką) i zdobyła tego dnia obleganą od października twierdzę Landau.