Ksiądz Wincenty Balul

Wpadło mi w ręce zdjęcie przedstawiające grupę dziewcząt z założonego w 1920 r. Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Chyliczkach pod Piasecznem. W 1926 r. stowarzyszenie liczyło już 73 osoby. Wśród dziewcząt widać opiekuna stowarzyszenia - księdza prałata Balula.  Kim był ten człowiek o dobrotliwym spojrzeniu ...

Grupa dziewcząt ze Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Chyliczkach, 1926 r. 

Ksiądz Wincenty Balul urodził się 18 lipca 1874 r. prawdopodobnie w Petersburgu. Studiował w Petersburskiej Akademii Duchownej. Pobierał m.in. nauki liturgiki, archeologii biblijnej, teologii moralnej u ks. Jana Cieplaka późniejszego arcybiskupa wileńskiego. Uczył się języka rosyjskiego, francuskiego, greki i łaciny. 20 czerwca 1898 r. diakon Wincenty Balul uzyskał stopień kandydata św. teologii, a rok później 14 czerwca 1899 r. otrzymał stopień magistra św. teologii.

Sankt Petersburska Akademia Duchowna. 
Zdjęcie ze strony www.sobory.ru

W tym samym roku został wyświęcony w polskim kościele św. Katarzyny w Petersburgu. 

Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej 
na Newskim Prospekcie w Petersburgu

Jako młody kapłan, został skierowany do Dźwińska (Dyneburg, ob. Daugavpils na Łotwie). Został wikarym w parafii św. Piotra. Uczył religii w miejscowych szkołach. Za działalność publiczną został wyróżniony orderem św. Stanisława 3 klasy. Ks. Balul przebywał w Dźwińsku do 1916 r. 

Kościół św. Piotra w Dyneburgu
Zdjęcie ze strony www.visitdaugavpils.lv

Biskup Jan Cieplak (sufragan mohylewski) ściągnął go do siebie. Ks. Balul został prałatem kapituły mohylewskiej.  W 1917-1919 r. był proboszczem kościoła św. Antoniego w Witebsku. Działał w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszłości na terenie Rosji i kierował jego wydziałem  w Witebsku. Organizował działalność społeczną  m.in. założył na plebanii spółdzielnię „Polska Kooperatywa Jedność".  

Nieistniejący pobernardyński
kościół św. Antoniego Padewskiego w Witebsku, 1910 r.

W 1919 r. ks. Balul został  aresztowany. Przebywał m.in. na Wyspach Sołowieckich, na Morzu Białym. W maju 1920 r. utworzono tu pierwszy, liczący wraz z ochroną 350 osób, obóz pracy przymusowej. Było to jedno z pierwszych tego typu miejsc na terytorium sowieckiej Rosji.
Po zakończonej wojnie polsko-sowieckiej i podpisaniu traktatu ryskiego w 1921 r. wrócił do niepodległej Polski (pojawiające się niekiedy informacje, że został wymieniony za Bolesława Bieruta są nieprawdziwe).  W sierpniu 1921 r., prawdopodobnie dzięki wstawiennictwu arcybiskupa mohylewskiego Edwarda von Ropp, dostał przydział do parafii Piaseczno na prefekta szkolnego.

Ksiądz Wincenty Balul, 1926 r.

Następnie został kapelanem w Zakładzie Gospodarczym w Chyliczkach (od  1930 r. Szkoła Żeńska Gospodarstwa Wiejskiego, następnie Liceum Gospodarstwa Wiejskiego). Mieszkał w "Poniatówce".

Budynek "Poniatówki". 
Zdjęcie ze strony www.polskaniezwykła.pl

Prowadził działalność w Piasecznie przez 23 lata. Organizował życie społeczne i religijne na terenie parafii. Był członkiem Towarzystwa Misyjnego dla Kapłanów (Unio cleri pro missionibus). Opiekował się Stowarzyszeniem Młodzieży Polskiej,  Katolickim Stowarzyszeniem Kobiet, Sodalicją Mariańską Żeńską (założona w 1936 r. przez ks. Balula) i Stowarzyszeniem Mężów. Pomagał wielu osobom, m.in. opłacał czesne uczniom. Według zakopiańskiej listy gości w lipcu 1931 r. przebywał w stolicy Tatr.

Młodzież Sodalicji Mariańskiej z ks. Balulem. 
Zdjęcie z książki Małgorzaty Kawka "Mieszkańcy wspominają"

Grono pedagogiczne szkoły. W środku siedzi ks. Balul, 1933 r.
Zdjęcie ze strony www.facebook.com/piasecznokawiarenkahistoryczna

8 maja 1937 r. był z maturzystami z pielgrzymką na Jasną Górę. Ks. Balul działalność społeczną kontynuował w latach okupacji niemieckiej.  Znany był ze swojej patriotycznej i pełnej poświęcenia postawy, m.in. namówił i pomógł, ukrywającemu się w Chyliczkach, księdzu z Pelplina Hilaremu Jastakowi w kontynuowaniu nauki w Metropolitarnym Seminarium Duchownym w Warszawie. 

Ksiądz prałat Hilary Jastak

Ksiądz prałat Hilary Jastak urodził się 3 marca 1914 r. w Kościerzynie. Doktor teologii, pierwszy kapelan "Solidarności", major Wojska Polskiego, komandor podporucznik marynarki wojennej. Zmarł 17 stycznia 2000 r. w Gdyni.


W początkach 1944 r. zaczął poważnie chorować. Od lipca tego roku przebywał w warszawskich szpitalach. Tu zastało go powstanie. Po zniszczeniu szpitala w którym przebywał, został w ciężkim stanie przewieziony do Piaseczna (według niepotwierdzonych informacji przez żołnierzy węgierskich). Zmarł 31 sierpnia 1944 r. (przyczyną zgonu był nowotwór żołądka).  W dniu 2 września 1944 r. został pochowany na cmentarzu parafialnym w Piasecznie.  

Nagrobek ks. Balula na cmentarzu w Piasecznie. 
Zdjęcie ze strony www.sw-anna.pl

Z początkiem 1991 r. podjęto w piaseczyńskiej parafii św. Anny starania w kierunku rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego ks. prałata Wincentego Balula.