czwartek, 19 grudnia 2019

Przydrożny krzyż

W domowych zbiorach zachowało się ciekawe zdjęcie autorstwa Wincentego Witolda Rawskiego wykonane przed pierwszą wojną światową. Przedstawia leżący w polu kamienny krzyż.


Z opisu wynika, że jest to krzyż na mogile z napisem "Adolf hr. Starzeński zabity w pojedynku przez pułkownika Kamieńskiego". Znajdował się on przy drodze z Poddniestrzan (Podniestrzan) do Czartoryi (dziś Kamjane) w województwie lwowskim.


Udało się ustalić, że Adolf Starzeński herbu Lis syn Macieja Ignacego i Marii z domu Baworowskiej herbu Prus urodził się 15 kwietnia 1812 r. w Strablach na Podlasiu. Zginął w pojedynku na pistolety 4 maja 1837 r., w wieku 25 lat.


Zginął z ręki pułkownika Mikołaja Władysława-Korwin Kamieńskiego (1799-1873) pochodzącego też z Podlasia. 
Sformowany w styczniu 1831 r. złożony z ochotników 2 Pułk Jazdy Augustowskiej, w kwietniu tego roku przemianowany został na 7 Pułk Ułanów. Jego ostatnim dowódcą był od 19 sierpnia 1831 r. mjr Mikołaj Korwin Kamieński (5 września awansowany na pułkownika).

Mikołaj Kamieński

A sprawa dotyczyła zdrady małżonki Kamieńskiego hrabianki Adaminy Potockiej (1809-1894) z Adolfem Starzeńskim. 
Ciekawe w tym wszystkim jest to, że autorzy piszący o tym pojedynku umieszczają go w Lesie Nagórzańskim (godzina drogi od Lwowa), a kamień został znaleziony dużo dalej (ok. 3 godzin od Lwowa). Inna sprawa: wydaje sie błędnym podawanie daty wydalenia z Galicji Kamieńskiego na rok 1834 r. Opuścił Galicję zapewne bezpośrednio po pojedynku unikając w ten sposób odpowiedzialności sądowej za pojedynek, zostawiając na miejscu sekundanta swojego Henryka Fredro (spotkali się w 1838 r. we Florencji) i sekundanta Starzeńskiego Turkuła. Sąd ostatecznie nie wymierzył żadnej kary sekundantom.

1. Mikołaj Kamieński ok. 1860 r.
2. Adamina Kamieńska z d. hr. Potocka.
Montmartre